Tony Judt,
Timothy Snyder,
Rozważania o wieku XX,
Rebis 2013

Postępujący szybko paraliż, prowadzący nieuchronnie do śmierci, uniemożliwiłby mu napisanie książki, którą planował – o historii życia intelektualnego w XX wieku. W realizacji tego pomysłu pomógł mu Timothy Snyder, jego wybitny uczeń, specjalizujący się w dziejach Europy Środkowo-Wschodniej, znany polskim czytelnikom m.in. z pracy „Skrwawione ziemie. Europa między Hitlerem a Stalinem".

Przez kilka miesięcy Snyder odwiedzał Judta i nagrywał rozmowy, nie planując szczegółowo ich tematyki. „Nasze wcześniejsze lektury stworzyły przestrzeń, w którą mogliśmy zapuszczać się razem" – napisał w przedmowie.

Powstał niezwykły zapis spotkań dwóch erudytów: praca historyczna i traktat etyczny zarazem. O wpływie wojen światowych i Wielkiego Kryzysu na politykę i filozofię, o marksizmie, zbrodniach Stalina i Hitlera, znaczeniu Holokaustu, o demokracji i roli państwa.

Tony Judt opowiada też o sobie, o tym, co go ukształtowało i jakie były podstawy wyborów życiowych. To punkt wyjścia do refleksji o błędach i powinnościach etycznych intelektualistów angażujących się w politykę.

Książka ukazuje się w Polsce trzy lata po śmierci Judta.

—jaw