Barbara Zgama
Józefa Machay-Mikowa. Orawska męczennica
Księgarnia Akademicka

Józefa Machay pochodziła – podobnie jak jej mąż Emil Mika – z Orawy. Oboje wybrali polskość, krzewiąc ją w międzywojniu i walcząc o nią po najeździe niemieckim. Józefa była kwatermistrzem Tajnej Organizacji Wojskowej, a potem ZWZ na Obszar Południe. Znosiła przez półtora roku bestialskie śledztwo, nie wydając nikogo. Przed śmiercią wyjawiła: „– Wypełniałam tylko obowiązek wobec Ojczyzny".– Po co to pani czyta? – zapytała współwięźniarka, wskazując na »Naśladowanie Chrystusa«. – To mi się może bardzo przydać – odpowiedziała skatowana kobieta".

—m.r.